[Chia sẻ] Một người tiên phong về chặng đường phát triển điện mặt trời áp mái tại Việt Nam

ThS. KS. Phạm Nam Phong (Chủ tịch Hội đồng quản trị – Tổng Giám đốc Công ty) là người sáng lập và dẫn dắt Vũ Phong Solar từ năm 2009, thời điểm điện mặt trời đang còn rất mới mẽ, rất ít người biết đến. Không chỉ là người chứng kiến cả chặng đường phát triển mà còn cùng Vũ Phong Solar trở thành một đơn vị tiên phong góp phần mở ra thị trường và thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành.

Giai đoạn “sơ khai”: Điện mặt trời áp mái ở các vùng sâu, vùng xa

Trên thế giới, điện mặt trời bắt đầu phát triển cách đây khoảng 4 thập kỷ và có sự tăng trưởng mạnh mẽ về tổng công suất lắp đặt từ khoảng năm 2005. Năm 2010, tổng công suất lắp đặt tấm pin mặt trời trên thế giới đạt 37,4 GW (trong đó Đức có công suất lớn nhất với 7,6 GW). Tuy nhiên, tại Việt Nam, vào thời điểm ấy, điện mặt trời và điện mặt trời áp mái vẫn là những khái niệm xa lạ với hầu hết người dân. Nói đến năng lượng mặt trời, người ta thường chỉ nghĩ đến máy nước nóng năng lượng mặt trời…

“Chúng tôi bắt đầu bằng những hệ thống điện mặt trời độc lập với công suất rất nhỏ tại các vùng sâu, vùng xa, những nơi chưa có điện lưới hoặc ở rất xa lưới điện. Đơn hàng đầu tiên là 14 hệ thống điện mặt trời trên mái của các trạm kiểm lâm Vườn quốc gia Bù Gia Mập, Bình Phước vào năm 2009, công suất mỗi hệ thống chỉ 510W. Có thể nói, đây là những hệ thống điện mặt trời áp mái tiên phong tại Việt Nam. Song song với việc lắp đặt các hệ thống, chúng tôi tham gia các hội chợ, các buổi triển lãm, giới thiệu cho người dân mô hình điện mặt trời áp mái và các sản phẩm, thiết bị điện mặt trời. Sau đó, chúng tôi phối hợp với các đơn vị điện lực, Sở Công thương của TP.HCM và các tỉnh để tổ chức các hội thảo về nguồn năng lượng mới, sạch và bền vững” – CEO Phạm Nam Phong chia sẻ.

Nhiều người dân được tiếp cận điện mặt trời thông qua những buổi triển lãm, hội thảo do Vũ Phong Solar tổ chức hoặc phối hợp thực hiện

Điện mặt trời áp mái giai đoạn năm 2014-2016: Thị trường bắt đầu phát triển nhưng còn nhiều e ngại

Nhờ những nỗ lực của các ban ngành, điện mặt trời đã đến gần hơn với người dân, thị trường điện mặt trời áp mái cũng bắt đầu phát triển ở các khu đô thị với những hệ thống điện mặt trời hòa lưới và hòa lưới có dự trữ. Tuy nhiên, thách thức vẫn rất nhiều khi chi phí đầu tư hệ thống còn quá cao, trong khi tại Việt Nam chưa có hành lang pháp lý cho việc mua bán điện mặt trời.

CEO Phạm Nam Phong cho biết: “Vào khoảng năm 2015, 2016, suất đầu tư điện mặt trời đã giảm nhiều so với giai đoạn năm 2009-2010 nhưng vẫn còn khoảng hơn 30 triệu đồng/kWp với hệ thống điện mặt trời hòa lưới. Với hệ thống hòa lưới có dự trữ hoặc hệ thống độc lập, chi phí đầu tư cho mỗi kWp cao gấp 1,5-2 lần. Lúc ấy chưa có cơ chế mua bán điện mặt trời, điện dư từ hệ thống điện mặt trời chưa bán được cho điện lưới, ảnh hưởng nhiều đến thời gian hoàn vốn và lợi ích kinh tế khi đầu tư điện mặt trời. Đó là điều khiến nhiều nhà đầu tư e ngại”.

Thời điểm đó, tại khu vực phía Nam chỉ có khoảng 4-5 đơn vị chuyên thi công, lắp đặt điện mặt trời còn ở khu vực phía Bắc hầu như không có. Các khách hàng tìm đến Vũ Phong Solar để lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái hộ gia đình đa số là những người có điều kiện kinh tế khá giả, mong muốn dùng điện sạch để bảo vệ môi trường. Trong khi đó, phần lớn các doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời áp mái với mục đích chính là đạt các chứng chỉ xanh, đáp ứng các tiêu chuẩn của quốc tế về môi trường, còn tiết kiệm chi phí sử dụng điện mỗi tháng chỉ là nguyên nhân phụ. Với bất cứ khách hàng nào, dù là hộ gia đình hay doanh nghiệp, dù lắp đặt hệ thống điện mặt trời công suất bao nhiêu, các kỹ sư của Vũ Phong Solar đều nhiệt tình phục vụ, làm nên những hệ thống điện mặt trời áp mái chất lượng cao nhất, để điện mặt trời tự chứng minh những lợi ích thiết thực của mình với người sử dụng.

Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg – Cú hích cho sự tăng trưởng ngoạn mục

Ngày 11/4/2017, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg Về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam; sau đó, ngày 12/9/2017, Bộ Công thương ban hành Thông tư số 16/2017/TT-BCT Quy định về phát triển dự án và Hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho các dự án điện mặt trời. Với hành lang pháp lý cụ thể về việc mua bán điện mặt trời áp mái và giá FIT hấp dẫn 2.086 đồng/kWh (tương đương 9,35 US cents/kWh), đây được xem là cú hích cho sự phát triển của điện mặt trời áp mái nói riêng, điện mặt trời nói chung. Bên cạnh đó, suất đầu tư điện mặt trời giảm, công nghệ pin năng lượng mặt trời phát triển làm tăng hiệu suất và tuổi thọ của tấm pin… là những nguyên nhân khiến điện mặt trời mái nhà càng tăng trưởng mạnh vì lợi nhuận kinh tế rất rõ ràng, thời gian hoàn vốn rút ngắn chỉ còn 5-6 năm. Từ năm 2018-2019, thị trường năng lượng tái tạo chứng kiến sự bứt phá ngoạn mục của điện mặt trời, cả điện mặt trời nối lưới và điện mặt trời mái nhà. Tổng công suất lắp đặt điện mặt trời áp mái tại Việt Nam đạt khoảng 18 MWp vào cuối năm 2018 và tăng lên 377,9 MWp vào cuối năm 2019, tính đến ngày 31/7/2020 là 917 MWp.

Vũ Phong Solar, với vị thế là đơn vị hàng đầu trong ngành điện mặt trời, vừa tích cực thi công, lắp đặt đa dạng các hệ thống điện mặt trời áp mái trên cả nước (trên các mái nhà xưởng, văn phòng doanh nghiệp đến mái các trang trại nông nghiệp công nghệ cao và mái nhà dân…) vừa tiếp tục đồng hành cùng các sở, ban, ngành trong việc tuyên truyền cho người dân về điện mặt trời áp mái theo đúng chủ trương của Nhà nước về khuyến khích, ưu tiên các nguồn năng lượng tái tạo nói chung, điện mặt trời nói riêng. CEO Phạm Nam Phong còn thường xuyên tham dự, tham gia báo cáo tại các hội nghị, hội thảo, sự kiện lớn về năng lượng và năng lượng tái tạo, như Diễn đàn cấp cao về Năng lượng Việt Nam 2020, Diễn đàn Công nghệ và Năng lượng Việt Nam 2019…

“Năm 2020, điện mặt trời áp mái tiếp tục tăng trưởng mạnh với giá FIT 2 theo Quyết định 13/2020/QĐ-TTg (thay thế cho Quyết định số 11 đã hết hiệu lực). Có một xu hướng mới trong thị trường điện mặt trời áp mái là các doanh nghiệp hợp tác với công ty điện mặt trời, tận dụng mái nhà xưởng, văn phòng… đang nhàn rỗi để sở hữu hệ thống điện mặt trời trị giá lên đến hàng chục tỉ đồng mà không cần bỏ tiền đầu tư, không chiếm dụng vốn kinh doanh. Vũ Phong Solar là đơn vị tiên phong trong mô hình hợp tác BOT điện mặt trời này và đã bàn giao thành công nhiều hệ thống điện mặt trời áp mái cho đối tác” – CEO Phạm Nam Phong hào hứng chia sẻ.

Một dự án thực hiện theo mô hình hợp tác BOT điện mặt trời do Vũ Phong Solar tiên phong triển khai

Như vậy, tuy mới chỉ hơn một thập kỷ phát triển, điện mặt trời áp mái nói riêng, điện mặt trời nói chung đã có những bước tiến ngoạn mục. Trong xu hướng chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang các loại năng lượng tái tạo đang diễn ra trên toàn cầu và ở bối cảnh Việt Nam đang đứng trước nguy cơ thiếu điện trầm trọng trong tương lai gần, sự phát triển của điện mặt trời áp mái là một tín hiệu rất đáng mừng.

Nguồn: Vuphong.vn