The Asean Post: Việt Nam dẫn đầu thị trường điện mặt trời của ASEAN

Năm 2018 công suất pin mặt trời tích lũy của Việt Nam chỉ có 134 megawatt (MW) nhưng năm nay đã lên 5,5 gigawatt (GW).

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo, nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng 6,5% trong năm 2019 và 2020. Với vị thế là một trong những quốc gia tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực, Việt Nam đang chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo để đảm bảo nhu cầu năng lượng.

Trong một nghiên cứu được công bố vào tuần trước, theo các chuyên gia tư vấn năng lượng toàn cầu tại Wood Mackenzie, năm 2018 công suất pin mặt trời tích lũy của Việt Nam chỉ có 134 megawatt (MW) nhưng năm nay đã lên 5,5 gigawatt (GW), tương đương với 44% tổng công suất của khu vực Đông Nam Á.

Từ tháng 6/2018 đến 6/2019, Việt Nam đã sản xuất thêm 4,45 GW công suất pin mặt trời mới. Công ty tư vấn Rystad Energy của Na Uy tính toán rằng, thời gian trung bình để xây dựng và vận hành một dự án điện mặt trời ở Việt Nam là đáng kinh ngạc.

Vượt quá mong đợi

Mức 4,45 GW vào tháng 9 được cho là đã vượt quá mục tiêu đặt ra cho điện mặt trời vào năm 2020 là 1 GW.

Tổng công ty Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, có tới 82 nhà máy điện mặt trời với tổng công suất 4,45 GW được kết nối với lưới điện quốc gia kể từ ngày 30/6, cho phép họ đủ điều kiện hưởng biểu giá FiT (*).

Công suất lắp đặt pin mặt trời của Việt Nam đã vượt trội các nước Asean khác.

Năm 2017, chính phủ đã có thông báo những dự án được đưa vào hoạt động trước 6/2019 sẽ đủ điều kiện nhận hợp đồng FiT là 20 năm với mức giá 0,0935 USD/ kilowatt giờ (kWh), điều này đã dẫn đến việc nhiều dự án được triển khai vội vàng.

Ông David Dixon, nhà phân tích cao cấp của nhóm tái tạo Rystad Energy cho biết, “Năng lực vận hành ở Việt Nam đã vượt kỳ vọng của chúng tôi”.

Dù có những lo ngại về nguồn vốn cho các dự án mới, ông Rishab Shrestha, nhà phân tích năng lượng và năng lượng tái tạo của Wood Mackenzie, đã chỉ ra rằng những dự án năng lượng mặt trời rất tiềm năng. Nó có thể mang lại lợi nhuận hấp dẫn cho các nhà đầu tư.

Có thể nói, FIT là một công cụ chính sách hiệu quả để tạo ra sự tăng trưởng nhanh chóng trong năng lượng tái tạo.

Quá tải lưới

Tuy nhiên, Công ty tư vấn Rystad Energy cũng lưu ý, tình trạng quá tải lưới là mối quan tâm chính của Việt Nam. 4 nhà máy năng lượng mặt trời có tổng công suất 150 MW được kết nối với lưới điện vào giữa tháng 4, sau đó 34 nhà máy có tổng công suất 2,2 GW đã được bổ sung vào cuối tháng 5 và EVN dự kiến ​​con số này sẽ tăng lên 95 cuối năm 2019.

Trong khi đó, công ty Wood Mackenzie cũng lưu ý rằng EVN sẽ cần mở rộng lưới điện, hay các nhà máy của họ có thể không sản xuất phù hợp với công suất thiết kế.

Tại các tỉnh trọng điểm của Việt Nam, công suất lắp đặt đã vượt quá 18% công suất lưới điện và công suất được phê duyệt cho các tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận đứng ở mức 5 GW, nhiều hơn gấp đôi công suất sử dụng lưới.

Hình ảnh minh họa cho các tấm pin mặt trời được lắp đặt trên hồ thủy điện Đa Mi. Ảnh: JICA.

Ngày 2/10, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã ký kết một hiệp định vay trị giá 37 triệu USD với Công ty cổ phần Thủy điện Đa Nhim – Hàm Thuận – Đa Mi (DHD) để tài trợ lắp đặt một dàn pin điện mặt trời nổi với công suất đỉnh là 47,5 MW trên hồ chứa hiện thời của nhà máy thủy điện Đa Mi (tỉnh Bình Thuận) với công suất 175 MW thuộc Công ty DHD.

Ông Christopher Thieme, Phó Tổng Giám đốc Bộ phận Điều hành Khối Tư nhân của ADB đã nhận định, việc kết hợp hai công nghệ năng lượng sạch: thủy điện và năng lượng mặt trời là một thành tựu đơn giản nhưng rất sáng tạo, có thể được nhân rộng ở những nơi khác ở Việt Nam, khắp Châu Á và Thái Bình Dương.

Ngoài việc giúp tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo trong hỗn hợp năng lượng tổng thể của Việt Nam, những dự án như vậy cũng sẽ giảm sự phụ thuộc của Việt Nam vào nhiên liệu hóa thạch như than đá vốn sẽ là chìa khóa cho sự thúc đẩy tăng trưởng bền vững của đất nước.

(*) FiT (feed-in-tariff) là một cơ chế chính sách được đưa ra nhằm khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, tăng sức cạnh tranh của các nguồn năng lượng này với các nguồn năng lượng truyền thống. Giá FiT là giá mua điện từ các nguồn năng lượng tái tạo như công ty hay hộ gia đình.

Nguồn: Nhịp Cầu Đầu Tư (Theo Asean Post)