Phân tích kỹ thuật ắc quy để biết cách sử dụng ắc quy bền nhất

Ắc quy chì axit hiện nay rất thông dụng, tuy nhiên rất nhiều bạn mua ắc quy sử dụng nhưng không biết cách sử dụng sao cho bền nhất, đặc biệt là mua ắc quy dùng cho điện năng lượng mặt trời, với tần suất sử dụng ắc quy gần như hằng ngày, chỉ cần sử dụng ắc quy không đúng cách sẽ bị thiệt hại tiền của thay ắc quy thường xuyên.

Bài viết này SolarV Vũ Phong sẽ phân tích thông số kỹ thuật 1 loại ắc quy làm ví dụ, sau đó hướng dẫn mọi người cách sử dụng ắc quy sao cho tuổi thọ cao nhất, cũng như kiểm tra thông số kỹ thuật của hãng ắc quy xem ắc quy của mình tốt hay không.

Trước hết hãy xem qua thông số của 1 ắc quy mẫu 100Ah kín khí và cùng phân tích các thành phần trong đó:

– Ở hình 1: Dung lượng ắc quy là 100Ah, điện áp 12V. Một số thông tin quan trọng trên bảng thông số kỹ thuật: nhiệt độ hoạt động không được quá 60 độ C, mỗi tháng ắc quy tự mất 3% điện dù không sử dụng gì, dòng sạc tối đa cho phép bình 100Ah là 30A, tốt nhất là 10A…

– Ở hình 2: thể hiện sự tương quan của lượng điện xả được trên thời gian theo điện áp ngắt của cell ắc quy. Nếu tính điện áp cho ắc quy thì ta lấy điện áp cell nhân 6. Ví dụ điện áp ngắt mỗi cell là: 1.8V thì điện áp ngắt của ắc quy là 1.8 x 6 = 10.8V. Đây là mức điện áp ngắt thấp nhất theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Ta thấy: nếu xả ắc quy 10 giờ và ngắt ở điện áp cell 1.8V (ắc quy: 10.8V) thì ta được 19.1 W/1cell/giờ nghĩa là được tổng 19.1 x 6 = 114 W/giờ, còn nếu xả ắc quy 10 giờ và ngắt ở điện áp cell 1.6V (ắc quy 9.6V) thì ta được 20.3 W/1cell/giờ nghĩa là được tổng 20.3 x 6 = 121 W/giờ. So sánh 2 trường hợp trên thì khi xả sâu tới 9.6V sẽ được nhiều điện hơn xả sâu tới 10.8V một lượng điện là: (121-114)x10 giờ = 70W! Rất bé so với tổng lượng điện xả được là hơn 1000W. Tuy nhiên tác hại thì vô cùng lớn, hãy xem tiếp ở hình 3

– Ở hình 3 có rất nhiều biểu đồ, mình sẽ nói trước cái biểu đồ thể hiện sự tương quan giữa tuổi thọ ắc quy (số chu kỳ nạp xả) và mức điện áp xả sâu tới đâu. Các bạn hãy nhìn vào biểu đồ cuối cùng của hình 3, gọi là Cycle service life in relation to depth of discharge (dịch là: sự tương quan giữa độ xả sâu và số chu kỳ nạp xả của ắc quy).

Ta thấy rằng, nếu các bạn cứ xả 100% dung lượng ắc quy (xả tới 10.8V theo tiêu chuẩn nhé) thì sau 250 chu kỳ nạp xả, dung lượng ắc quy sẽ giảm dưới 60%. Ồ, 250 chu kỳ, mỗi ngày 1 chu kỳ thế thì không tới 1 năm nhỉ. Nhưng nếu các bạn xả chỉ 50% rồi nạp lại, thì sau khoảng 500 chu kỳ dung lượng ắc quy mới giảm dưới 60%. Và nếu các bạn chỉ xả 30% rồi nạp lại, thì sau hơn 1300 chu kỳ dung lượng ắc quy mới giảm dưới 60%. 

Kết luận này rất quan trọng, nghĩa là càng xả nông (ngắt ở mức điện áp cao) chừng nào rồi nạp lại, thì thời gian sử dụng ắc quy càng dài, thay vì ít hơn 1 năm thì có thể kéo dài tới 5-7 năm ở mức dung lượng trên 60%.

Và các bạn sẽ thấy tác hại của việc xả sâu dưới 10.8V, các bạn đang tự phá huỷ ắc quy của mình đấy! Nhiều người cứ xả thoải mái khi nào không ra điện nữa thì thôi. Giờ thì các bạn hiểu là không được làm vậy rồi nhé.

Mình sẽ phân tích tiếp các biểu đồ khác lần tiếp theo nhé, hôm nay là cuối tuần nên viết tới đây thôi. Cảm ơn các bạn đã đọc. Góp ý xin gửi về [email protected]

Hình 1

Hình 2

Hình 3

SolarV Vũ Phong