Ngành năng lượng tái tạo sẽ phát triển mạnh trong 5 năm tới

Nằm trong xu hướng phát triển trên toàn cầu, được sự hỗ trợ của Chính phủ, ngành năng lượng tái tạo được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong 5 năm tới.

Ngành năng lượng tái tạo phát triển, sẽ trở thành nguồn sản xuất điện chiếm ưu thế

Theo dự báo của IEA, trong kịch bản phát triển bền vững, cho đến năm 2040, mức tiêu thụ điện sẽ ngày càng tăng, nguyên nhân chủ yếu là do xe điện, cùng việc sử dụng trực tiếp năng lượng tái tạo và hydro. IEA cho rằng, dù hiện nay tỷ lệ tiêu thụ điện chưa bằng 1/2 so với dầu nhưng tình hình sẽ thay đổi và tỷ lệ tiêu thụ điện sẽ cao hơn dầu vào đầu năm 2040. Với các chính sách hiện tại, các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, thủy điện sẽ vượt qua than đá và trở thành nguồn sản xuất điện chiếm ưu thế vào năm 2030, chiếm tỷ lệ 42% trong sản lượng điện toàn cầu. Ngược lại, tỷ lệ điện than sẽ giảm xuống, còn 34%. Trong ngành năng lượng tái tạo, hiệu suất cao nhất sẽ thuộc về điện gió và điện mặt trời, còn thủy điện sẽ chiếm khoảng 15% tổng sản lượng điện (năm 2040) và hạt nhân chiếm khoảng 8%.

Thị trường ngành điện Việt Nam nửa đầu năm 2020: nhiệt điện than vẫn chiếm tỷ trọng lớn, sản lượng điện tái tạo tăng nhanh

Theo số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), lũy kế 6 tháng đầu năm nay, sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu toàn hệ thống đã tăng 1,74% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 119,42 tỷ kWh. Tốc độ sản lượng điện sản xuất tăng đều qua mỗi năm, tỷ lệ tăng trưởng hàng năm kép (CAGR) giai đoạn 2013-2019 là 10,8%. Sự tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng (trong bối cảnh Việt Nam đang đi theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước) được xem là động lực chính cho sự tăng trưởng của ngàng điện. Nhu cầu tiêu thụ điện tăng mạnh, 6 tháng đầu năm 2020, nhu cầu điện đạt 103,17 tỷ kWh, tăng 2,29% so với cùng kỳ năm trước.

Trong cơ cấu nguồn điện 6 tháng đầu năm, so với cùng kỳ, sản lượng điện than tăng 16,3% trong khi điện khí và thủy điện giảm. Nguyên nhân giảm sản lượng điện khí và thủy điện là do trong nửa đầu năm nay xảy ra tình trạng thiếu khí sản xuất điện, song song với đó lượng nước về các hồ thuỷ điện không đạt ngưỡng cho phép. Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép các nhà máy điện được nhập khẩu than nếu Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) không đảm bảo cung cấp đủ cho sản xuất.

Việc các dự án khí Lô B Ô Môn và Cá Voi Xanh đang bị trễ tiến độ nhiều khả năng sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng thiếu điện tại khu vực miền Nam, nhất là giai đoạn từ năm 2022. Một số giải pháp được đề xuất tập trung vào việc cân nhắc cơ chế phù hợp nhằm phát triển dự án khí Lô B Ô Môn và các dự án khí LNG để thay thế một số dự án điện than; đồng thời tăng nhập khẩu điện của 2 quốc gia láng giềng là Lào và Trung Quốc. Do vậy, dự kiến nhóm nhiệt điện khí sẽ được ưu tiên phát triển trong tương lai gần.

Được sự hỗ trợ của Chính phủ với hành lang pháp lý cụ thể, ngành năng lượng tái tạo dự kiến sẽ phát triển mạnh trong 5 năm tới. Với tình hình tiêu thụ điện có mức tăng trưởng trung bình khoảng 10%/năm, trong khi cả nước không có nhiều nguồn đưa vào khai thác mới, năng lượng tái tạo được đánh giá là giải pháp quan trọng giúp giải quyết vấn đề nguồn điện sau năm 2020. Chính phủ đã ban hành một số cơ chế chính sách khuyến khích năng lượng tái tạo, chẳng hạn như ưu đãi về giá điện gió, giá điện mặt trời… Cụ thể, với điện gió, mức giá điện gió trong đất liền là 8,5 Uscents/kWh, điện gió trên biển là 9,8 Uscents/kWh đến cuối năm 2021. Trong khi đó, giá điện năng lượng mặt trời cũng có cơ chế ưu đãi theo giá FIT2 cho các dự án vận hành thương mại trước 31/12/2020. (Xem thêm Quyết định 13/2020/QĐ-TTg Về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam ban hành giá FIT 2 điện mặt trời tại đây).

Nhờ chính sách thúc đẩy ngành năng lượng tái tạo của Chính phủ, sản lượng điện tái tạo đã tăng nhanh, trong đó đóng góp chủ yếu là của điện mặt trời. Từ giữa năm 2019 đến nay, với sự tăng trưởng mạnh mẽ của phân khúc điện mặt trời mái nhà, ở cả quy mô nhỏ hộ gia đình đến quy mô vừa và lớn của doanh nghiệp, sản lượng điện mặt trời tăng mạnh. Thời gian tới, với hạ tầng lưới điện tiếp tục được mở rộng, nâng cấp, năng lượng tái tạo sẽ ngày càng phát triển.

Nguồn: Tổng hợp